El Yazmaları’nın Notu: Geçtiğimiz günlerde gerçekleşen Wagner “isyanına” dair RKSM(b) (Devrimci Komünist Gençlik Örgütü/Bolşevik) Merkez Komitesinin açıklamasını siz değerli okuyucularımızın ilgisine sunuyoruz.
23 Haziran 2023’te Wagner özel askeri şirketinin sahibi Yevgeniy Prigojin isyan etti ve birliklerini Rusya Federasyonu topraklarına kaydırdı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 1917 ile benzetmeler yaparken bu eylemleri “ihanet” ve “sırttan bıçaklama” olarak nitelendirdi. 24 Haziran sabahı, Wagner birlikleri Rostov ve Voronej’deki kilit tesisleri kontrol ediyordu. Voronej yakınlarında çatışmalar sürüyor, can kayıpları var. Moskova’da ve Rusya’nın diğer bazı bölgelerinde bir “sıkı yönetim” rejimi getirildi. Durum çok hızlı değişiyor.
Arkaplan
1. Sonuç ne olursa olsun yaşananlar, Rusya’nın yönetici sınıfı içinde Ukrayna’daki savaşın çıkmaza girmesi zemininde gelişen derin bir siyasi krizin doğal bir sonucudur.
2. Çoğu zaman vurguladığımız gibi, Ukrayna’daki savaş Ukrayna halkının “Moskova barbarlarına” ve Donbass halkının “Ukrofaşistlere” karşı savunulması değil, emperyalist çıkarların çatışmasıdır. Bir yanda Batı, diğer yanda Rusya. Rusya’nın bu çatışmadaki zımni desteği, çatışmanın bölgesel değil küresel doğasından bahseden Çin sermayesi etrafında birleşmiş bir grup ülke tarafından sağlanmaktadır.
3. En başından beri sözde “özel askeri operasyon” Rus liderlerin öngördüğü gibi gitmedi. Rusya savaşa zayıflamış bir şekilde girdi.
Rusya Federasyonu’nun zayıflığının özel bir nedeni, Donbass sakinlerinin hayatları pahasına, etki alanlarının bölünmesi konusunda “Batılı ortaklar” ile sonuna kadar anlaşmaya çalışan Rus burjuvazisinin tutarsızlığıdır. 2014 yılında Donbass milislerinin Kiev’deki sağcı bir darbe sonucunda ortaya çıkan gerici rejime karşı saldırısını durduranın Rusya Federasyonu olduğunu hatırlamalıyız. Donbass’ı Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine karşı savunmasız bırakan Minsk anlaşmalarını zorlayan Rusya Federasyonu idi. Sonuç olarak, Rusya Federasyonu’nun yönetici seçkinleri, Batı emperyalizminin Ukraynalı kuklalarını savaşa mümkün olan en iyi şekilde hazırlamasına izin verdi. Kremlin’in bu politikasının bedeli, her iki taraftan da binlerce emekçi insanın mahvolmuş hayatıdır.
Rusya Federasyonu’nun zayıflığının küresel nedeni, Rus burjuvazisinin SSCB’nin yıkılmasından bu yana onlarca yıldır istikrarlı bir şekilde izlediği ekonomi ve sosyal politikalardır. Yeltsin ve Putin dönemleri dışsal özellikler (söylemler, semboller, dış politika açıklamaları vb.) açısından birbirinden çok farklıdır. 21. yüzyılın başından beri Rusya’nın yönetici sınıfı, vatansever söylemlerle ve Sovyet halkı için kutsal olan Büyük Vatanseverlik Savaşı’na göndermelerle hedeflerini örtmeye çalıştı ve çalışıyor. Ancak, özünde, Rusya’nın doğal ve insan kaynakları üzerinde parazit yapan her şey sermayenin çıkarınadır. Putin yönetimindeki burjuvazi, Yeltsin ve oligarşi tarafından yaratılan baskı makinesinin bir simbiyozu olan Sovyet ekonomisinin kontrollü tasfiyesinin bir sonucu olarak oluşan sınıfın aynısıdır. Hem Yeltsin hem de Putin yönetiminde Rus halkının yoksullaşması ve hatta yok olması, eğitim sisteminin bozulması, doğal kaynakların yağmalanması ve sanayinin (ordu dahil) yıkımı devam ediyor. 2023’te bile Rus askeri işletmelerinin iflasının devam ettiğini söylemekle yetinelim. Kremlin propagandacıları, gerçek durumu cesur bir retorikle örtmeye çalışıyorlar, ancak gerçek şu ki: Putin, Anavatanımızın ve Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri’nin yağmalanması ve yok edilmesinde Yeltsin’in sadık müridi. Ve bu, elbette, çoğu kamu kurumunun içler acısı durumuna yol açmayabilirdi.
4. Özel bir askeri şirket olan Wagner, bir alet olarak askeri gücün resmi olarak kullanılmasının imkânsız olduğu durumlarda Rus emperyalizminin dış çıkarlarına etkin bir şekilde hizmet etmek için doğdu. Wagner, 2013 yılında Rus iş insanları tarafından resmi olarak Suriye’deki “mevduatları ve petrol boru hatlarını koruması” için tutuldu. Aslında bu ülkenin topraklarındaki savaşa katılmak için kurulan özel askeri şirket Slavyanskiy Korpus’tu. Sonrasında özel askeri şirket “Wagner”, Rus emperyalizminin Libya ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki çıkarlarını savundu. Özel askeri şirket “Wagner” iyi donanımlı ve eğitimli paralı askerlerden oluşur. Savaşın gidişatı Rus askeri personelinin zayıflığını ve düşük motivasyonunu ortaya çıkardığında, iktidardaki rejimin profesyonel paralı askerlere başvurmak zorunda kalması doğaldır. “Wagner”, sahibinin hırslarını körükleyen, Rus tarafında savaşa en hazır birimlerden biri haline geldi.
Wagner’in Rusya Federasyonu’nun yönetici sınıfı tarafından yaratıldığını ve uzun süre onun aracı olduğunu ve Yevgeniy Prigojin’in Vladimir Putin’i şahsen tanıyan ve bu tanışıklık sayesinde belirli ayrıcalıklara sahip olan büyük bir iş insanı olduğunu vurguluyoruz.
5. Askeri bir maceraya atılan Rus burjuvazisi yine de tutarsızlık gösterdi, manevra yapmaya çalıştı ve “anlaşmanın” yollarını aradı. Bunun kanıtı, herhangi bir sonuca yol açmayan “kırmızı çizgiler” hakkında düşmanın askeri-politik liderliğine karşı olmayan çok sayıda açıklamadır. Böyle bir politikanın bedeli sonuçsuz fedakarlıklardır. Bütün bunlar gözden kaçmamalı.
Sonuçlar
Ukrayna’daki savaşın Rusya için talihsiz seyri, yönetici sınıf içindeki merkezkaç eğilimleri güçlendirdi. Rus oligarklarının bir kısmı Kremlin’den uzaklaşmak ve Batı’ya sadakat göstermek için acele etti. Diğer kısmı ise hâlâ başkanı takip ediyor. Üçüncü kısım, Kremlin’in temkinli, gönülsüz politikasından memnun değil ve sert önlemler istiyor.
Prigojin’in isyanı, savaşta belirleyici bir dönüm noktası uğruna acil önlemler almayı amaçlayan burjuvazinin bu grubunun çıkarlarını yansıtıyor. Bu, faşist bir diktatörlüğün derhal kurulmasını, yani büyük mali sermayenin en şovenist ve gerici grubunun doğrudan terörist diktatörlüğünü istiyor.
Aynı zamanda, Prigojin’in davranışı, sözde “özel harekatı” yürütmenin amaçlarına ve yöntemlerine yönelik eleştirisi, bu grubun Batı ile pazarlığa katılmaya ve muhtemelen daha uygun uzlaşma koşulları teklif etmeye hazır olduğunu gösteriyor. Ayaklanmanın, Rusya Federasyonu’nun batı sınırı boyunca NATO’nun askeri mevcudiyetinde benzeri görülmemiş bir artış ve sürekli olarak nükleer silah kullanma tehditlerinin duyulduğu bir zamanda gerçekleşmesi önemlidir.
Ancak Rusya’daki mevcut iktidar rejimi de defalarca uyardığımız faşizme doğru ilerliyor. Yani faşist bir diktatörlük kurmak her iki tarafın da çıkarınadır. Tek fark, kimin, ne zaman ve hangi araçlarla Rusya’yı faşizmin nihai kuruluşuna götüreceğidir. Mevcut rejim tarafından gerçekleştirilen, beceriksiz ve yozlaşmış bir bürokratik aygıt tarafından yüklenen “yukarıdan” faşizm mi yoksa Wagner haydutları tarafından gerçekleştirilen anarşi unsurlarıyla mı faşizm olacak?
Dolayısıyla Rusya’da başlayan askeri çatışma bir “iç savaş”, bir “devrim” değil, Rus burjuvazisinin faşizm için çabalayan iki gerici grubu arasındaki bir mücadeledir. Bu çatışmanın her iki tarafı da emekçi insanlara acı ve ölüm getiriyor. Her iki taraf da tüm çelişkilerine rağmen, Rusya halklarından çok birbirine daha yakın.
Ülkedeki işçi hareketi hâlâ zayıf. Komünistler de zayıf ve parçalanmış durumda. RKSM (b) tarafından diğer komünist gruplarla birlikte yürütülen ideolojik, politik, örgütsel konsolidasyon çalışması hâlâ tamamlanmaktan çok uzak.
Bu koşullarda komünistlerin temel görevleri:
Burjuvazinin birbiriyle boğuşan gruplaşmalarını hiçbir koşulda desteklemeyin. İşçilere ve gençlere bu tür bir desteğin zararlı olduğunu açıklayın. Savaşın sonucu ne olursa olsun (taraflardan biri kazansın veya kendi aralarında anlaşsınlar), sıradan vatandaşlar için sonucun sosyal durumun daha da kötüleşeceğini ve “vidaların daha da sıkılacağını” açıklayın.
İşçi sınıfıyla, orduyla bağları her geçen gün güçlendirin. Aralarında yorulmak bilmez bir propaganda yürütün, sınıf hedeflerini ve olan bitenin anlamını açıklayın. Propaganda çalışması sırasında, Rusya Federasyonu’nun şimdi her zamankinden daha fazla faşist diktatörlüğün koşullarına yakın olduğunu dikkate alarak hareket edin.
İşletmelerde işçilerin kendi kendine örgütlenmesini ve yasa dışı bırakılmadan önce işçi örgütlerinin kurulmasını teşvik edin.
Savaş bölgesinde veya yakınında bulunan alanlarda, düzeni sağlamak için işçilere öz savunma birimleri oluşturmalarını tavsiye edin.
Belirleyici sınıf savaşları henüz gelmedi.
RKSM Merkez Komitesi(b)
24 Haziran 2023
24 Haziran akşamı için güncelleme.
Medya, Kremlin ve Wagner’in Belarus Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko’nun arabuluculuğuyla bir anlaşmaya vardığını bildirdi. Prigojin geçmişe dönük olarak eylemlerini bir “adalet yürüyüşü” olarak nitelendirdi ve asker konuşlandırdığını duyurdu. 23 Haziran akşamı olduğu iddia edilen Wagner kamplarına roketli saldırılar çoktan unutuldu.
Bu hikâyenin bittiği anlamına mı geliyor? HAYIR. Başkaldırının kaynağı haline gelen çelişkiler ortadan kalkmadı. Varılan anlaşmalar, Rusya’nın yönetici sınıfı içindeki çeşitli hizipler arasındaki yeni bir mücadeleden önce yalnızca kırılgan bir mühlet. Ne zaman ve ne şekilde ilerleyeceklerini bilmiyoruz ama olanların nedenlerini yukarıda belirttik.
Rusya’nın ulusal bir felakete sürüklenmesine bir son vermenin tek yolu, güçlü, örgütlü, ideolojik olarak silahlanmış bir işçi sınıfı tarafından yönetilen bir sosyalist devrimdir.
(Bu yazı Rusçadan Türkçeye Efecan Özcan tarafından çevirilmiştir. Yazının orijinaline buradan erişebilirsiniz: https://rksmb.org/rksmb/official/o-myatezhe-prigozhina-i-chvk-vagner/ )