Gerek düzen içi siyasi öznelerde gerekse de sosyalist cenahta 31 Mart seçimlerine giderken günden güne artacak bir tempo, yoğunluk ya da yüksek bir hava bekleyenlerin şu ana dek beklentilerinin karşılandığını söylemek güç.
Beklenen havanın oluşamamasında 14-28 Mayıs seçimlerinin sert bir biçimde sarstığı düzen içi muhalefetin geldiği karikatür durumun, ekonomik yıkımın, soğudukça daha fazla acıyan deprem yarasının etkisi yüksek olsa gerek. Ama belki de en önemli etken sandık iradesi/demokrasi şöleni laflarıyla sıvanamayan kapitalist yağma ve katliam düzeninin yarattığı karanlık tabloda, sosyalist ve halkçı güçlerin toparlanma fırsatlarını değerlendirmek yerine daha fazla inisiyatif kaybetmeleri oldu.
İktidar ortaklarının seçim kampanyalarındaki yönelimleri tüm bu tablo içerisinde anlam kazanıyor. Mega projeler şimdilik rafa kalkmışa benziyor. Her ne hikmetse İstanbul 11. İdare Mahkemesi Kanal İstanbul projesinin imar planı değişikliği için tam da seçim öncesi iptal kararı verdi. Görünüşe göre ekonomik gelişmeler iktidar cenahını başka türlü bir seçim kampanyasına zorluyor. Mega projeler yerine daha fazla sosyal politikayı zorunlu kılan bir tablo var. Mahkemenin yarattığı bu sözde mağduriyet bu açıdan kayda değerdi.
İşsizlik ve Seçimler
Ekonomik krizin yaşamlarını alt üst ettiği emekçi sınıfların durumu seçimleri kaybettirme potansiyeli taşıyor. 2019 yerel seçimlerinde AKP, 2014’te kazanmış olduğu İstanbul, Ankara, Antalya, Kırşehir, Ardahan, Bolu, Bilecik gibi kentleri CHP’ye kaptırmıştı. Seçimlerden bir süre sonra devletin bekası ittifakının çağrıcısı olarak AKP ile ittifak kuran MHP de 2014’te kazandığı Adana ve Mersin’i 2019’da CHP’ye kaptırmıştı. Bu gözle görülür düşüş ancak ve ancak ekonomik veriler ışığında açıklanabilirdi. Yaşamları yıkıma uğratılan emekçi katmanların kopuşları bu tablonun ortaya çıkışında rol sahibiydi. 2019 seçimlerindeki en önemli belirleyen şüphesiz ki o dönemde yüksek seviyelere ulaşan resmi işsizlik rakamları olmuştu.
İstihdam ve Seçimler
Seçimlerden bir yıl sonra ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkileyen koronavirüs salgını işsizliği daha da artırmış, emekçi sınıfların yaşam koşullarını daha da sertleştirmişti. AKP-MHP koalisyonunun pandemi ve sonrasında daha da sertleştirdiği “işçi cehennemi rejimi” işçi katliamlarını tetiklemiş, işçilerin sağlık koşullarını daha da kötüleştirmiş, nüfusun büyük bir kesimini sermaye lehine emek rezervlerine dâhil etmeyi başarmıştı. Bu işçi cehennemi politikası elbette istihdamı yükseltti. Ölüm pahasına bir istihdam politikasıydı bu.
İç tüketimi borçlandırma yoluyla yükseltmek, TL’yi değersizleştirerek ihracatı yükseltmek, emeği ucuzlatmak, herkese bol keseden dağıtmak, taşıma sıcak paralarla değirmen döndürmeye çalışmak… Tüm bunların bedeli halk için ağır oldu. Hepimizin derinden hissettiği kriz yaşamlarımızı mahvetti.
OVP ve Seçimler
Birilerin devreye girip halka “acı reçete” sunması gerekiyordu. Bu görevi Mehmet Şimşek’e verdiler. Bu acı reçete uygulanmaya başlandığından beridir, pandemi sonrası yükselen istihdam rakamları düşmeye, iç tüketim daralmaya, iflaslar artmaya başladı.
Kitlesel işsizlik ve istihdam daralmasının yeniden gündeme geldiği bir ortamdayız yine. Elbette 2019 ortamı ve verileri söz konusu değil. Ama kampanyanın ruhuna yansıyan sosyal politika boşuna değil. 2019 yenilgisinin nedeni buydu. 2024’te kazanmanın anahtarının da buradan geçtiğini iyi biliyorlar. Bütün bunlar seçimlerin görece “normal” koşullarda gerçekleştiği ve halkın siyasal muhalefetinin gözle görülür etkilere sahip olduğu bir ortamda geçerli olabilecek verilerdi ve böyle bir ortamda bulunsaydık bu yazı burada bitebilirdi.
Ne var ki olağanüstüleşen bir devlet yapısı içinde, seçimlere git gide daha fazla şüphenin karıştığı, hilelerin havada uçuştuğu, sistemin tüm aktörlerinin faşizm orkestrasının birer elemanına dönüştüğü ve en önemlisi halkın örgütsüz olduğu bir ortamda ekonomik verilerin yaratacağı anlamlı bir seçim sonucu olmayacaktır. Erdoğan ve ortakları seçim yenilgisi alma ihtimali vardır ama bu onları yenmeye yetmeyecektir.
